Σάββατο 25 Απριλίου 2015

Στης Τριάνας το γεφύρι


Ελεύθερη μετάφραση των στίχων του τραγουδιού που θα χορέψουμε την Κυριακή 14 Ιουνίου στο Αμαλίειο, στις εκδηλώσεις του Δήμου Αμαρουσίου. Αφιερωμένη στις συγχορεύτριές μου και στην δασκάλα μας, Στέλλα Παππά.

Τα tangos είναι ένα από τα πολλά palos του φλαμένκο, δηλαδή ένας τύπος ρυθμού, τραγουδιού και χορού. Μην περιμένετε λογική και ειρμό από το τραγούδι και μη σας ξενίζουν τα διάφορα που λέει. Οι letras flamencas είναι λαϊκά δίστιχα, συχνά ασύνδετα μεταξύ τους, και φυσικά χάνουν όλο τους το γούστο στη μετάφραση.

Και θα μου πεις, γιατί τα μεταφράζεις τότε; Θα έλεγα ότι το κάνω για να πάρουν μια γεύση όσοι δεν ξέρουν Ισπανικά, αλλά στην πραγματικότητα το κάνω απλώς για το κέφι μου.

Εννοείται ότι η μετάφραση είναι ελεύθερη και όχι κυριολεκτική, αν και έμεινα όσο μπορούσα πιο κοντά στο νόημα των στίχων. Το έκανα με την πρόθεση να μπορεί να τραγουδηθεί κιόλας με τη μουσική, έστω στο περίπου, ως ένα βαθμό. Το σκεφτόμουν για μέρες, σήμερα μου ήρθε η όρεξη, κάθισα και το έγραψα μονορρούφι. Δεν ξέρω αν είναι καλό ή δεν είναι, εγώ πάντως το ευχαριστήθηκα.

Απολαύστε υπεύθυνα.


Στης Τριάνας το γεφύρι (τάνγκος της Τριάνα)

Έλα μαζί μου να χτίσω, έλα μαζί μου να χτίσω
ένα καλύβι στο κάμπο και μαζί σου θε να ζήσω,
ένα καλύβι στο κάμπο και μαζί σου θε να ζήσω.
Να η κιθάρα, να η κιθάρα
Ο κύρης της θα της πάρει μια μαντίλα από λινό
ο κύρης της θα της  πάρει μια μαντίλα από λινό.
Ήταν πρώτη μου ξαδέρφη κι ήτανε μεγάλη  μάρκα,
παραγγέλνει ένα φουστάνι, τη μοδίστρα δεν πληρώνει.
Το ρολόι δείχνει, το ρολόι δείχνει
τις ώρες και τα λεπτά που εσύ με τυραννάς.

ΧΟΡΩΔΙΑ
Σαν περνάς απ’ την καμπάνα πρώτο πράγμα που θα δεις
χωροφύλακας σφυρίζει και σου δίνει ένα χαρτί.
- Δώσ’ μου δυο πεσέτας
- Δε μου κάνει κέφι
- Πιάσε με απ’ το μπράτσο
- Πάμε στην Τριάνα
Νόστιμες που είν’ οι γαρίδες, Μαριλόλι, Μάρι, έλα
νόστιμες που είν’ οι γαρίδες, Μαριλόλι χόρεψε
Πάμε, δώσ’ του, ο άντρας σου στο αλώνι κι εγώ με τον καλόγερο
ο άντρας σου στο αλώνι κι εγώ με τον καλόγερο.

Δεν τολμάω να περάσω στο μπαλκόνι σου από κάτω,
μην τυχόν και ξεκολλήσει και με στείλει αδιάβαστο.
Ρούμπα αν θέλεις να χορέψεις με το πόδι προς τα πίσω,
αν θέλεις να μάθεις τα βήματα που κάνω, τα βήματα που κάνω,
έλα πάρε με από πίσω γιατί στην Τριάνα πάω, γιατί στην Τριάνα πάω.
Εσύ βγάζεις κι εγώ βάζω, εσύ βγάζεις κι εγώ βάζω,
τις αφίσες στις γωνίες.
Περνώ στην οδό Αμπάρο, μια γριούλα με φωνάζει
και μου φέρνει ένα ψαλίδι, σκουριασμένο τενεκέ
να ο ακονιστής, να ο ακονιστής
ακονίζει μαχαίρια, ακονίζει στιλέτα,
φέρνω εγώ την πέτρα του ακονιστή.
Στο κορίτσι μου αρέσουν οι πατάτες με το ρύζι
ταραρό, ταραρί, ταραρό, ταραρί...

ΧΟΡΩΔΙΑ
Ο άντρας σου στο αλώνι κι εγώ με τον καλόγερο,
ο άντρας σου στο αλώνι κι εγώ με τον καλόγερο...
Ιδού και το πρωτότυπο (από τις ιστοσελίδες LetrasΜania και Dice la Canción, με ορθογραφία τύπου "όπως το ακούμε έτσι το γράφουμε" - marío αντί marido, pare αντί padre κ.τ.ό. - και διορθωμένο από μένα με πολύ κόπο και πολλές επαναλήψεις του τραγουδιού). 

Triana, puente y aparte (tangos de Triana)

Vente conmigo y haremos, vente conmigo y haremos
y una chocita en el campo y en ella nos meteremos
y una casita en el campo y en ella nos meteremos.
La guitarrinaa y a la guitarrina
su pare le va a comprar y que pa’ la feria un mantón de lina
su pare le va a comprar y que pa’ la feria un mantón de lina.
Era mi primita hermana y una linda calotera,
se manda hacer un vestío y no le paga a la costurera.
Un reloj marcaoo, un relor marcaoo
con la hora y los minutos del mal paguito que tu me has dao.

CORO
Al pasar por la campana lo primero que se ve
un guardia tocando un pito y en la manita un papel:
-Dame dos pesetas
-No me da la gana
-Cógete del brazo
-Vamos pa’ Trianaaa
Ay! que rica está la gamba, Mariloli, Mari anda
Ay! que rica está la gamba, Mariloli baila bien,
aire con aireee, tu marío en la era y yo con el frailee,
tu marío en la era y yo con el fraile.

Y ahora si que no paso yo, por debajo de tu balcón,
no se vaya a desprender y a mi me mande a San Juan de Dios.
Si tú quieres bailar la rumba con la pata ’trás
si quieres saber, si quieres saber los pasos que doy, los pasos que doy,
vente tras de mi que a Triana voy y a Triana voy
tú lo quita y yo lo pongo, tú lo quita y yo lo pongo
carteles por las esquinas.
Y al pasar por la calle el Amparo una vieja a mi me llamó
y me trajo unas tijeras con más mojo que un latón
y el amolaoooor y el afilaoor,
que afila cuchillos, que afila navajas,
que traigo la piedra del amolaor.
A mi niña le gustan las papas con arroz
trocotro, trocotro, trocotro, trocotro..

CORO
Tu marío en la era y yo con el fraile,
tu marío en la era y yo con el fraile....


Στο βίντεο ορισμένοι στίχοι είναι διαφορετικοί, λόγου χάρη δεν λέει "a mi niña" αλλά "a mi Lupi" (πιθανόν η χορεύτρια να λέγεται Λούπι) αλλά αυτά είναι λεπτομέρειες που δίνουν νοστιμιά.

Για να βοηθήσουμε λίγο στην κατανόηση, η Triana είναι συνοικία της Σεβίλλης όπου το φλαμένκο δίνει και πέρνει, ο οδός Amparo βρίσκεται στην καρδιά της Τριάνα, και το San Juan de Dios είναι γνωστό νοσοκομείο της Σεβίλλης (το στιχάκι δηλαδή λέει ουσιαστικά "μη με στείλει στο νοσοκομείο"). Η φράση puente y aparte στον τίτλο είναι λογοπαίγνιο με την έκφραση punto y aparte που σημαίνει "τελεία και παύλα". Puente σημαίνει γέφυρα και στην Τριάνα υπάρχει μια πολύ γνωστή γέφυρα που κάνει συχνά την εμφάνισή της στα παραδοσιακά τραγούδια, έτσι εγώ είπα να κάνω το λογοπαίγνιό μου με έναν τίτλο που φέρνει στο νου το πιο γνωστό "δικό μας" γεφύρι, αυτό της Άρτας. Γι' αυτό πήρα και το θάρρος, ποιητική αδεία, να κάνω την Τριάνα κλιτή (ενώ αμέσως μετά την έχω άκλιτη).